منابع فقه سیاسی (3)؛ سنت فعلی

منابع فقه سیاسی (3)؛ سنت فعلى

ولایت فقیه در فقه سیاسی اهل سنت

دیدگاه ها و آرای صاحبنظران و عالمان دینی در خصوص ماهیت نظام اسلامی براساس اینکه چه مبنایی را برای مشروعیت حکومت به رسمیت شناخته باشند، چه صفات و شرایطی برای حاکم و زمامدار اسلامی ضروری است و وی مطابق با ادله شرعیه زمامدار اسلامی باید واجد چه شرایط و صلاحیتهایی باشد متفاوت است. یکی از فراگیرترین این دیدگاهها به فقیه و مجتهد بودن به عنوان یکی از ویژگی های حاکم و زمامدار اسلامی تأکید دارد؛ دیدگاهی...

فقه سیاسی، سنت تجدید شونده

«استقلال خواهی» که از شعارهای اساسی انقلاب اسلامی ایران بود، دارای وجوه، سطوح، ابعاد، مؤلفه‏ ها و شاخص ‏های متفاوتی است. از یک منظر می‏ توانیم دو سطح برای آن در نظر بگیریم: سطح ذهنی ـ معنوی؛ سطح عینی ـ مادی. با این پیش فرض که فرهنگ، به معنای مجموعه محتوای باطنی ما انسان‏ها، سازنده رفتار و کردار ماست، می‏ توانیم ادعا کنیم که رسیدن به «استقلال» در عرصه ‏های فرهنگی، به معنایی که گفته شد، شرط لازم ...

توسعه روش‌شناسی استنباط از سنت فعلی

برپایه اندیشه شیعه، سنت فعلی یکی از منابع استنباط آموزه‌های دینی است که به‌دلیل عدم تنقیح مبانی و شیوه‌های به‌کارگیری آن، چندان که باید مورد توجه اندیشمندان قرار نگرفته است. یکی از راه­های افزایش بهره‌گیری از سنت فعلی در استنباط آموزه‌های دینی، تبیین پیش‌‏فرض‌ها و باورهایی است که پذیرش آنها، موجب کارآمدی بیشتر سنت فعلی در استنباط می­شود. این پژوهش کوشید تا به روش تحلیلی - اکتشافی یک باور بنیاد...

ظرفیت سنجی منابع فقه سیاسی شیعه در مباحث مکاسب محرمه

ظرفیت‌یابی اندیشۀ سیاسی شیعه در تراث علمی گذشتۀ فقه، امری است که امروزه مورد اهتمام فقه-پژوهان قرار دارد زیرا فقه سیاسی به عنوان شاخه‌ای از فقه، علی‌رغم داشتن منابع متعدد، انسجام لازم را نیافته‌است. ازین‌رو نوشتار حاضر با روش تحلیلی- توصیفی به واکاوی ظرفیت‌هایی از فقه سیاسی در یکی از مهم‌ترین منابع فقهی، یعنی؛ کتاب مکاسب محرمه پرداخته‌است. در بخش نخست نوشتار بر پاره‌ای از این ظرفیت‌ها تحت عنوان...

بررسی سندی - فقه الحدیثی روایت «لا مهدی الا عیسی بن مریم» در منابع روایی اهل سنت

در منابع روایی اهل سنت، حدیثی با طرف «لا مهدی الا عیسی بن مریم» نقل شده و این حدیث حتی در بعضی از کتب ششگانه اهل سنت نیز روایت شده است؛ نقل حدیث مذکور در جوامع روایی اهل سنت، در بین برخی این شائبه را ایجاد کرده است که مهدی موعود (عج)، وجود ندارد و کسی که در آخر الزمان ظهور می­کند، همان عیسی بن مریم (ع) است. در این مقاله در ابتدا، تمام طرق روایی «لا مهدی الا عیسی بن مریم» استخراج شده و مورد بررس...